Oresteia, een begin…

Op 28 juni vond in het Franse Besançon een toonmoment plaats van het resultaat van een zeer internationaal getinte tiendaagse workshop rond de Oresteia van Aeschylos. Mokhallad Rasem was een van de regisseurs die dit materiaal onder handen nam, met een zeer verrassend resultaat tot gevolg.

Het in Parijs gebaseerde SIWA platform – ‘laboratoire artistique itinérant des mondes Arabes contemporains’ – nodigde drie regisseurs uit om zich te buigen over de Oresteia van Aeschylos. Het is de bedoeling om dit in etappes te doen, met korte en langere workshops die telkens leiden tot toonmomenten, en die op hun beurt mogelijk op termijn leiden naar een meer finale presentatie. Op 28 juni was er alvast een eerste toonmoment.

De Iraakse regisseur en acteur Haythem Abderrazk concentreerde zich op deel een van de trilogie, Agamemnon. Célie Pauthe, regisseur en artistiek directeur van het Centre National Dramatique de Besançon zoomde in op deel twee, Offervrouwen. Mokhallad Rasem verdiepte zich in deel drie, Wraakgodinnen.  Een studio in Besançon was gedurende tien dagen de werkplek waar ze met twee Franse acteurs, drie Iraakse acteurs/trices, twee Iraakse muzikanten en twee tolken aan de slag gingen.

Haythem en Célie exploreerden samen met alle acteurs en muzikanten telkens enkele cruciale scènes uit delen een en twee van de trilogie waarin de cyclus van misdaad en wraak, opgelegd door de Goden, uiteindelijk doorbroken wordt door de installatie van een rechtbank van burgers.

Mokhallad bleek het over een andere boeg gegooid te hebben: in plaats van zelf ook een stuk te ensceneren interviewde hij alle deelnemers tijdens het werk in detail en registreerde deze interviews op video: wat is de plek van geweld en wraak in de maatschappij? Valt die te overstijgen, te vermijden? Wat veroorzaakt dit geweld?... 

Als de Oresteia gaat over het stopzetten van de wraakplicht opgelegd door de goden en daarmee het begin van de rechtspraak aankondigen, dan trokken de vragen van Mokhallad dit thema open naar hier en nu. De montage van alle interviews bleek een boeiend document met genuanceerde beschouwingen gaande van de overal aanwezige geweldpleging in Europa en daarbuiten, tot de context in Irak (van een dictator naar de huidige chaos), tot het aanduiden van globale marktmechanismen die misschien wel een nieuwe variant op de onontkoombare goden zijn, tot heel persoonlijke antwoorden op de dilemma’s die de personages uit de Oresteia voorgeschoteld krijgen. De dramaturgie van het project bleek zich plots in beelden te ontrollen, en gaf meteen een bijzonder inzicht in de motieven en de draagwijdte van het project, niet alleen voor de aanwezige buitenstaanders maar voor de acteurs en makers zelf die hun antwoorden gespiegeld en aangevuld zagen door die van de andere deelnemers…

Wordt ongetwijfeld vervolgd.