De geschiedenis is puin en de toekomst is puinruimen

In het tijdschrift nY van april 2012 analyseert Erwin Jans het ontheemde theater van Abke Haring: postdramatische trips tussen theater en performance. Haring toont relaties als een meedogenloos gevecht, schuwt het afstotelijke en perverse niet maar steekt de vinger diep in het trauma en puurt daar een abstract soort schoonheid uit. 

De gezinsdriehoek speelt een belangrijke rol in het universum van Haring. In Kortstond voert zij een merkwaardig personage op. Naast twee broers en hun dode moeder komt ook ‘huis’ aan het woord, niet als figuur maar als plek. De driehoek kind–moeder–huis is de oerscène in Harings werk. Het huis is de plek waar in normale omstandigheden de rollen tussen ouder en kind duidelijk omschreven en verdeeld zijn: de ouders fungeren als een emotioneel en relationeel model. Aan het verlangen van het kind naar de moeder (en omgekeerd) stelt de vader paal en perk en creëert op die manier ademruimte voor de ontwikkeling van het kind. Het lijkt erop dat die taak- en positieverdeling niet heeft plaatsgevonden in het universum dat Harings teksten schetsen. De vader – de wet, de scheiding – ontbreekt zo goed als volledig, en moeder en kind zijn overgeleverd aan elkaar en aan een meedogenloos onderling gevecht. De scène van de huiselijkheid en de opvoeding wordt een strijdperk van macht en onderdrukking, manipulatie en verleiding. Het gezin wordt ontmaskerd als een arena waarin de ouder-kindhiërarchie misbruikt en geperverteerd wordt. In Linoleum/Speed wordt de tucht in al zijn naaktheid en brutaliteit verwoord:

geef het mesje
met het heft
naar mij
houd het lemmet vast

als het pijn doet
moet je janken
knijpen!

weg!
stil liggen
troosten!
af!
liggen!
af!
stok!
af!
dood!
af!
huilen!
af!
stok! stok! stok!

Maar ook aan de kant van de dochter wordt de kind-ouderhiërarchie uitgewist en vervagen de noodzakelijke grenzen. Deze passage uit Nageslachtsfarce/Genocide liegt er niet om. De dochter richt zich expliciet tot de (dode of zieke) moeder in een schuldbekentenis die ook een afrekening is:

het spijt me
dat ik liefde zag voor haat
dat jij mij zag als een vriendin
en dat ik je daarin heb laten begaan
tot het te gênant werd
het spijt me dat ik de dingen die je zei soms zo verkeerd begreep
en het spijt me ook
dat ik soms je liefje neukte
ik deed je pijn
en dat spijt me alsnog

De volledige tekst kan u lezen op de website van nY (voorheen yang & freespace Nieuwzuid)http://ny-web.be/long-hard-looks/mijn-hoofd-een-vlam.html

Ook interessante producties: