Puzzelen met Romeo en Julia

De repetities van Romeo & Julia van Mokhallad Rasem zijn precies halverwege. Stagiaire dramaturgie Roos Euwe beschrijft wat er gebeurt op de repetitiezolder en hoe er wordt gepuzzeld met het beroemde liefdesverhaal. 

Bij regisseur Mokhallad Rasem is repeteren puzzelen. Dat begint aan tafel, met koffie en met acteurs Vic De Wachter en Gilda De Bal en dramaturg Erwin Jans. Tussen hen in liggen tekstfragmenten en gedichten die in de afgelopen maanden zijn verzameld en samen het script moeten gaan vormen van Romeo & Julia. Er zitten hedendaagse Arabische gedichten bij, een middeleeuws Italiaans sonnet, een Frans chanson waar Vic warme herinneringen aan heeft, en een door Mokhallad geschreven dialoog. “En zullen we er niet ook wat van Shakespeare in doen?”, vraagt iemand. “Ja, de balkonscène is wel een prachtige tekst, over de zon en de maan...” Ze bladeren, zoeken, kopiëren en steken het erbij.  

Achter hen op het prikbord hangen grote vellen met de namen van de scènes, zoals ‘herinnering’ , ‘dood’ en ‘romantiek’. Als puzzelstukjes worden de teksten en scènes bij elkaar gelegd, en zo ontstaat langzamerhand de structuur van de voorstelling. Nog vaak zal ik Mokhallad voor het prikbord zien staan om dingen door te strepen of erbij schrijven, om fragmenten weg te gooien of om de volgorde te veranderen. Soms blijkt er nog een stukje tekst nodig, en moet er nog iets worden bijgeschreven. Het is een manier van werken die kenmerkend is voor Mokhallad en waar Vic en Gilda in het begin aan moesten wennen. Want in feite is niet de tekst maar het prikbord het script, dat gedurende de repetities wordt aangevuld met teksten, tekeningen, liedjes en ideeën.

Een week later staat er op de zolder een prachtige houten auto om mee te repeteren. Aan de auto die uiteindelijk op het toneel komt te staan wordt nu nog hard gewerkt in het decoratelier. In het ontwerp van scenograaf Jean Bernard Koeman is de auto ook een slaapkamer, een huis en een toevluchtsoord. De ingenieuze, uitklapbare onderdelen moeten er voorlopig nog bij verzonnen worden, maar de eerste scènes van Vic en Gilda in de auto spreken al meteen tot de verbeelding.

Net als op het prikbord wordt het op de zolder steeds voller, met behalve de auto, techniek en muziek en nog veel meer Romeo’s en Julia’s. Want in dit liefdesverhaal worden de titelrollen door drie koppels van verschillende leeftijden gespeeld. Hoe zou je je de kindertijd van Romeo en Julia kunnen voorstellen? Daar vertelt Shakespeare ons niets over. En wat als ze niet waren gestorven, hoe zou hun leven samen eruit hebben gezien? De verschillende generaties Romeo en Julia zijn elkaars heden, verleden en toekomst, ze zijn elkaars gedachten, herinneringen en dromen. In de tweede week komen de jongste Romeo’s en Julia’s voor het eerst repeteren. De drie jongens en drie meisjes die elkaar in de voorstellingen zullen afwisselen, komen op woensdagmiddag na school. Ze klimmen in, op en onder de auto, en hun spelletjes geven de scènes van Vic en Gilda een andere lading. 

Na twee weken arriveert het laatste koppel Romeo en Julia. De Braziliaan José Paulo dos Santos en de Australische Eleanor Campbell studeerden beiden aan de opleiding P.A.R.T.S. in Brussel, en vertolken het liefdesverhaal in dans. De eerste scène die Mokhallad met hen maakt is gebaseerd op het klassieke verhaal van Shakespeare. “Want zonder Shakespeare was er geen Romeo & Julia”, merkt Mokhallad op. Voordat hij andere versies van een verhaal over Romeo en Julia laat zien, wil hij het verhaal van Shakespeare terugbrengen tot de essentie: liefde en dood. Om het vervolgens aan te vullen met andere verhalen in teksten, beweging, kleuren tot een bontgekleurd geheel. Mokhallad vergelijkt zijn voorstelling soms met een museum met schilderijen, waar je als toeschouwer langs loopt. Hij maakt bewegende schilderijen in verschillende stijlen en in verschillende disciplines, maar allemaal gaan ze over hetzelfde: de liefde. 

De week erop is het druk op de zolder. Voor het eerst zijn alle spelers samen, en samen met licht en geluid wordt er hard gerepeteerd. Twee uur later is er een toonmoment voor de medewerkers van Toneelhuis, die nieuwsgierig zijn naar wat er in de vier weken op zolder is gebeurd. Mokhallad toont trots de eerste scènes uit de voorstelling en is tevreden, maar staat vlak na het toonmoment alweer te peinzen voor het prikbord. Hij streept iets door, schrijft er iets bij en hangt de scènes weer op een andere volgorde. “We blijven puzzelen”, zegt hij glimlachend.

Ook interessante producties: