Van puzzelen naar samensmelten

De repetities van Romeo & Julia schieten goed op, de première komt in zicht. Dramaturgie-stagiaire Roos Euwe volgt het werkproces op en laat ons even binnenkijken. Lees hieronder haar verslag.

Twee weken geleden kon u hier zien en lezen hoe Mokhallad Rasem puzzelde aan zijn Romeo & Julia. Delen uit Shakespeares toneelstuk, middeleeuwse en hedendaagse dichters en liedteksten werden samengebracht, en het prikbord kwam vol te hangen met tekeningetjes, notities en de titels van de verschillende scènes van de voorstelling. Inmiddels zijn de papieren op het prikbord uit de eerste repetitieweek - vol doorhalingen, tekeningen en teksten in het Arabisch, Engels en Nederlands - vervangen door nieuwe. In een netter handschrift, en in de juiste volgorde. Nu de fragmenten goed staan, krijgen decor, licht en muziek langzamerhand als puzzelstukjes hun plek in het geheel.

Ruim drie weken voor de première wordt er op het decoratelier nog hard gebouwd, gelast en geschilderd aan het decor ontworpen door Jean Bernard Koeman. Af en toe komen er foto's, filmpjes en tekeningen van het decoratelier naar de repetitiezolder, en proberen we ons een voorstelling te maken van hoe het er straks uit gaat zien. Hoe mooi de houten auto ook is waarmee nu nog wordt gerepeteerd, iedereen kijkt reikhalzend uit naar wat er binnen twee weken op de zolder arriveert.

Jean Bernard, die voornamelijk werkt als beeldend kunstenaar, werd geïnspireerd door een foto die Mokhallad vorig jaar maakte bij een bezoek aan Bagdad. Op de achtergrond staat zijn ouderlijk huis, op de voorgrond een verroeste, uitgebrande auto. Het bleek de auto van de buren, een echtpaar dat al een mensenleven lang samen was en zomaar op een dag door een bom onder hun auto om het leven kwam. Voor Mokhallad was het al snel duidelijk dat de auto een centrale rol in de voorstelling zou gaan spelen. En dan niet zozeer als een auto, maar als een installatie die kan transformeren van een metalen voertuig naar een zachte slaapkamer, van een onbekend avontuur naar een veilig toevluchtsoord. Het is de plek waar de verschillende Romeo's en Julia's vandaan komen, telkens naar terugkeren, en die hen als koppels bij elkaar houdt. “Romeo & Julia gaat voor mij over onsterfelijkheid”, vertelt Mokhallad. “Het gaat over de liefde dat als erfelijk materiaal blijft terugkomen wanneer er iemand wordt geboren. Voor mij komt dat ook terug in het decor. De auto die ik in Bagdad fotografeerde werkt als erfelijk materiaal door in het decor. Dat metalen voertuig is ook een lichaam, met verschillende ledenmaten die hun eigen functie hebben, een baarmoeder waar nieuwe mensen uit komen, met hersens en herinneringen en een eigen geschiedenis. Het wordt ouder, verroest en transformeert.”

Naast het decor geeft ook het licht in verschillende posities en kleuren mogelijkheden om een gelaagdheid aan te brengen in de scènes zoals ze tot nu toe gerepeteerd zijn.. Zo kan er, door een intieme of juist vijandelijke sfeer te creëren, nog veel aan de voorstelling worden veranderd. Lichttechnicus Lucas van Haesbroeck tekent in zijn notitieblokje het lichtplan, dat in grote lijnen al af is en binnenkort beneden in de Bourla ingehangen kan worden. Op haar eigen manier voegt ook de muziek een nieuwe laag toe aan de scènes. Enkele weken geleden, bijvoorbeeld, werd er nog gezocht naar een tekst die moest gaan over de angst je geliefde te verliezen. Na een weekend peinzen en zoeken kwam Mokhallad met een lied dat wel gemaakt leek voor deze voorstelling. “Soms krijgen we gevoelens van liefde niet meer in woorden uitgedrukt”, legde Mokhallad uit. Onrust, verdriet, verlangen; dansers kunnen dat met hun lichaam uitdrukken. Ik wil de woordelijke poëzie en de fysieke poëzie samen laten smelten op het podium.”

Ook interessante producties: