Rationeel te begrijpen, maar emotioneel heel moeilijk, zo wordt er door sommige collega’s uit de cultuursector gereageerd op de beslissing om gedurende de maand augustus in Antwerpen alle evenementen af te gelasten. Maar misschien is veeleer het omgekeerde waar. Rationeel is deze beslissing immers niet te begrijpen en bovendien veroorzaakt ze veel inconsequenties en ongelijkheden.
Ze is rationeel onbegrijpelijk omdat de podiumkunstensector zich vanaf het begin van de crisis zeer verantwoordelijk heeft opgesteld. De eerste lockdown raakte ons in het hart van onze werking, het samenbrengen van mensen bij een voorstelling. Maar de podiumkunstensector - inclusief de meest kwetsbare organisaties en artiesten - heeft onmiddellijk de rug gerecht en is op zoek gegaan naar (digitale) alternatieven om te kunnen blijven communiceren met het publiek. Tegelijkertijd is er tijdens die lockdown binnenskamers hard en meticuleus gewerkt aan manieren om bij de hernieuwde opening van de theaters veilig te kunnen werken en publiek te ontvangen. Alle theaters en organisaties hebben in intens overleg met de overheden en met elkaar gedetailleerde draaiboeken uitgewerkt van hoe de medewerkers zo veilig mogelijk kunnen werken, hoe er gerepeteerd kan worden en hoe het publiek ontvangen kan worden. Social distancing, mondmaskers, beperking van het aantal toeschouwers, veilige toeleiding naar de zitplaatsen, handhygiëne, ontsmetting van het interieur,...: behoren inmiddels allemaal tot de basiscondities waarin voorstellingen gemaakt en gepresenteerd worden. Ook onze toeschouwers getuigen van een grote discipline en van zin voor verantwoordelijkheid voor zichzelf en de anderen. Er is geen enkele aanwijzing dat er zich in de voorbije weken besmettingen zouden hebben voorgedaan tijdens een theaterbezoek.
Toneelhuis en zijn collega’s in Antwerpen en daarbuiten staan klaar om de deuren te openen. Het is niet overdreven te stellen dat het veiliger is om naar een voorstelling te gaan dan op café of restaurant te zitten, laat staan een vliegtuig te nemen, omdat de coronarichtlijnen er omwille van de grotere ruimte strikter kunnen worden toegepast. Toch kunnen mensen op café of restaurant gaan en een vliegtuig nemen, maar kunnen ze niet naar een voorstelling gaan. Bedrijven, cinema’s, winkels en de horeca blijven open, maar theaters moeten dicht. Begrijpe wie begrijpen kan!
Wat is dan de reden dat het ene mag en het andere niet? Waarom die stiefmoederlijke behandeling van een sector die zich gedurende de hele crisis steeds verantwoordelijk, gedisciplineerd en met veel praktisch vernuft heeft opgesteld? Het is duidelijk dat de sociale en economische dimensies van de cultuursector opnieuw niet ernstig genomen worden. Het gevoel is terecht dat een al hard getroffen sector opgeofferd wordt. En zal de overheid zijn verantwoordelijkheid kunnen nemen om het overleven van de meest kwetsbaren in de sector te verzekeren?
Omdat we geloven dat een samenleving, zeker in momenten van diepe crisis zoals nu, nood heeft aan culturele evenementen, hoe beperkt in omvang ook, en omdat we ervan overtuigd zijn dat we die evenementen veilig en coronaproof kunnen organiseren, vragen we de overheid deze beslissing te heroverwegen.
Guy Cassiers, Artistiek directeur Toneelhuis
Erwin Jans, Dramaturg
gepubliceerd in DeMorgen, 30 juli 2020